عبادت تکوینی و عبادت تشریعی
چگونه بفهمیم عاقبتبخیر هستیم
آیتالله محمد ناصری از اساتید برجسته اخلاق گفت: هر کاری که ما انجام میدهیم، امام زمان(عج) میداند و میبیند، اما تحمل میکند و مأمور به صبر است، شب و نیمه شب برایمان نماز میخواند تا بلکه ما توبه کنیم.
این استاد اخلاق اظهار داشت: در معاشرت با بندههای خدا در مقام این باش که به او خیر برسانی، هر چه برای خودت میخواهی برای برادر دینیات بخواه، اگر میخواهی کسی به ناموست متعرض نشود، متعرض ناموس کسی نشو چرا که دنیا دار مکافات است.
وی با اشاره به آیه سوم سوره مبارکه آلعمران مبنی بر «إِن کُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِی» عنوان کرد: اگر چنانچه شما خدا را دوست دارید، باید به دستوراتش عمل کنید. همه ما مریض هستیم و مصلحت مریض را دکتر میداند، خداوند هم دکتر بندگان است و نسخه رایگان برایمان نوشته است که همان قرآن کریم است.
آیتالله ناصری تصریح کرد: اگر میخواهی بفهمی که خیر و امیدی در تو هست یا نه، خودت را امتحان کن، ببین آیا جزو بندههای خوب خدا میشوی، امیدی هست که ثابت قدم بمانی و ایمان و ولایتی که داری را حفظ کنی، باید به ایمانت نگاه کنی و اگر بندههای خوب خدا، بندههای با انصاف و بیاذیت را دوستشان بداری و کسانی که طغیان و ظلم میکنند را دوست نداشته باشی، بدان که عاقبت به خیری، و در واقع در این راه باید دید آیا اهل حق را دوست داریم و اهل باطل را دشمن میداریم یا خیر.
وی گفت: امیرالمؤمنین(ع) به فرزندشان محمد حنفیه فرمودند اگر میخواهی جمیع خیر دنیا و آخرت را داشته باشی باید از مردم قطع امید کنی و توقعی از آنها نداشته باشی که به تو کمک کنند، چشمداشتی به کسی نداشته باشی که درنهایت، خداوند به قلبت القا خواهد کرد چگونه در زندگی رفتار کنی که شایسته باشد.
این استاد اخلاق ابراز داشت: در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که مفضل از ایشان درخواست دعای جامعی میکند که خیر دنیا و آخرت در آن باشد، حضرت فرمود: حمد خدا را بگو و در هر حال که هستی «الحمدلله» بگو، خداوند حمد شما را میشنود و جواب شما را نیز خواهد داد.
وی ادامه داد: همچنین حضرت امیر(ع) میفرمایند: اگر کسی بخواهد عزیز شود بدون عشیره، هیبتی داشته باشد بدون قدرت سلطنتی و حکومتی و غنی باشد به غیر مال، باید یک توبه از اعمال گذشته، اطاعت و بندگی خدا داشته و دیگر گناه نکند.
آیتالله ناصری اظهار داشت: عبادات مخلوقات بر دو قسم است؛ یکی عبادت تکوینی و دیگری عبادت تشریعی. عبادت تکوینی، اختیاری نیست، روایات متعددی از اهلبیت (ع) داریم که ملائکه در آسمانها، کهکشانها، لوح، قلم و عرش الهی مشغول عبادت هستند که تعداد آنها به میلیاردها ملک میرسد! بعضی از آنها از زمان شروع خلقت در حال قیام و بعضی دیگر در حال رکوع و عدهای دیگر در حال سجود هستند و این عبادت تکوینی است.
وی تصریح کرد: حیوانات، نباتات، درختان و گیاهان نیز مشغول عبادت خدا بوده و در قیام هستند، حیوانات چهارپا در رکوع ذکر خدا را میگویند، گیاهان زمینی و حیوانات خزنده نیز در حال سجده ذکر خدا را فراموش نمیکنند. حیوانات و پرندگان هریک ذکری دارند که اگر آن را نگویند صید میشوند.
این استاد اخلاق گفت: روزی محضر بانو مجتهده امین رفتم، ایشان نقل کردند، روزی در حالی که قدم میزدم و ذکر خدا را میگفتم به یکباره مشاهده کردم تمام گلهای حیاط سجده کردند؛ «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلَائِکَةِ وَ الرُّوحِ»، غلغلهای بود، من غش کردم و از حال رفتم، شاگردانم مرا به هوش آوردند، اما باز نیز نتوانستم تحمل کنم و کلاس درس آن روز تعطیل شد.
وی خاطرنشان کرد: همه موجودات در حال ذکر خدا هستند. حب دنیا، مال و ثروت و ریاست، از جمله موانعی هستند که باعث میشوند ما ذکر موجودات را نشنویم.